Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi, Hastane Enfeksiyon Kontrol Kurulu Lideri Doç. Dr. Gamze Kalın Ünüvar; Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığının kene ısırmasının yanı sıra kene ısıran bir hayvan ile temas edildiğinde de beşere bulaşabileceğini belirterek; “Bazı enfekte hayvanlarla kişi direk temas ederse; ekseriyetle el üzerinde açık yaralar yahut tahrişler olabiliyor. O bölgelerden de bulaşlar olabilir. Hayvanlarda da ıstırap fark ettiklerinde kesinlikle eldiven ve kollayıcı ekipman kullanmalarını istiyoruz” dedi.
Havaların ısınmasıyla birlikte kene ısırması sonucu olayların arttığı ve Kayseri’de 4 kişinin vefatına neden olduğu KKKA hastalığı hakkında bilgiler veren ERÜ Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi, Hastane Enfeksiyon Kontrol Kurulu Lideri Doç. Dr. Gamze Kalın Ünüvar; “Genellikle hyalomma cinsi kenelerin enfekte olduğunu biliyoruz, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi’nde (KKKA) en fazla bahsedilen kene tipi. Enfekte kenelerin insanları ısırmasıyla birlikte bulaşların olduğu bilinmekte. Bunun dışında tabi enfekte hastalardan da sıhhat çalışanlarına riskli temas durumunda geçişlerin olduğunu da biliyoruz. Hastalar bize kene temasıyla başvurabiliyor. Bunun dışında kene teması olabilir diye düşündüğümüz olaylar da var” dedi.
“İlk 10 günlük mühlet çok önemli”
Kene ile temastan sonraki birinci 10 günün çok değerli olduğunu aktaran Doç. Dr. Ünüvar; “Genellikle kırsal alanlarda çalışanlarda, kırsal alana seyahat edenlerde, bilhassa mevsim itibariyle piknik dönemi açıldı ve daha çok halktan bu istikamette müracaatlar oluyor. Kene temasından sonra birinci 10 günlük müddet bizim için değerli fakat kene bedenden ne kadar erken çıkartılırsa o kadar güzel. Kene teması olduktan sonraki birinci 48 saatte bize başvurur ve biz de erken devirde onu yakalarsak cevap alma oranı o derece yüksek oluyor. Hastalara kenenin çıkartılmasından sonra 10 gün kendisini takip etmesini öneriyoruz. Bilhassa gribal enfeksiyon bulguları olduğu için bu semptomlar varsa kesinlikle hastaneye başvurmalarını istiyoruz. İnkübasyon mühleti 1 ila 14 gün ortasında değişebiliyor, biz bu gribal semptomları birinci 7 gün içerisinde görebiliyoruz. Sonradan kanamalı periyot başlıyor. Bu devirde başvurulursa mortalite oranları biraz daha artıyor. Bu da 2-3 gün içerisinde gelişebiliyor” biçiminde konuştu.
“Kene üzerine kolonya dökmeyin, sigara söndürmeyin”
Halk ortasında yanlış bilgilerin de dolandığını söz eden Ünüvar, keneye mutlaka çıplak elle müdahale edilmemesi gerektiğini aktardı. Doç. Dr. Ünüvar; “Halkımıza; üzerinde kene tespit ettiyse en kısa müddette çıkarılmasını öneriyoruz. En yakın sıhhat kuruluşuna başvurabilir lakin kendisi keneye müdahale edecekse muhakkak çıplak elle müdahale etmemesini, dokunmamasını ve ezmemesini öneriyoruz. Bir peçete yahut cımbız yardımıyla keneyi çıkarabilir. Bazen halk ortasında yanlış inanışlar var; üzerine kolonya dökme yahut sigara söndürme üzere. Bunlar kenenin daha çok kasılmasına ve enfekte sekresyonları bir manada bedene enfekte etmesine yok açabilir. Bu da hastalığın süratle ilerlemesini ve kişinin enfekte olma ihtimalini daha da güçlendiriyor. Şayet keneyi uyaracaksa en yakın sıhhat kuruluşuna gitmesi daha önemli” sözlerini kullandı.
KKKA hastalığının enfekte olan hayvanla temas edildiğinde de bulaşabileceğinin altını çizen Doç. Dr. Gamze Kalın Ünüvar; “Genellikle ısırma sonrası kişinin kan ve beden sıvıları enfekte oluyor. Açık yara varsa temas durumunda bulaşma olur. Sıhhat çalışanları da hastanın kanı yahut beden sıvılarına eldivensiz dokunduklarında bulaşları görebiliyoruz. Bunun dışında kimi enfekte hayvanlarla kişi direk temas ederse; ekseriyetle el üzerinde açık yaralar yahut tahrişler olabiliyor. O bölgelerden de bulaşlar olabilir. Hayvanlarda da meşakkat fark ettiklerinde kesinlikle eldiven ve kollayıcı ekipman kullanmalarını istiyoruz” dedi.
“Özellikle saçlı deriyi denetim edin”
Keneden korunma yolları hakkında da bilgiler veren ERÜ Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi, Hastane Enfeksiyon Kontrol Kurulu Lideri Doç. Dr. Gamze Kalın Ünüvar; “Mevsim itibariyle daha çok görmekteyiz. Mayıs ayında olaylar artar ve Eylül ayına kadar devam eder. halka katiyen bu alanlara girmeyin demiyoruz. En değerlisi; alınması gereken tedbirler tam olarak uygulandığı taktirde kâfi olur. Daha çok uzun kollu kıyafetler, açık renk kıyafetler önerilir. Kene uçan yahut zıplayan bir hayvan değil. Çoklukla tırmanma yoluyla bedene çıkacağından ötürü kapalı ayakkabıların tercih edilmesi, pantolon paçalarının çorap içerisine konularak kenenin girmesinin engellenmesi gerekiyor. Bedene çeşitli sinek ve böcek kovucu ilaçlar kullanılabilir. Kırsal alandan döndükten sonra bilhassa kenelerin ağır olarak bulunduğu bölgeler bilhassa saçlı deri, koltuk altı, kulak ardı, kasık bölgesi üzere alanların kesinlikle denetim edilmesini öneriyoruz” diye konuştu. – KAYSERİ
About The Author
More Stories
Kayseri’de Yaz Spor Okulları 16 Branşta Başladı
Kayseri’de İki Katlı Konutta Yangın: Maddi Hasar Büyüktür
2 çocuk annesi kasap: Bayan eli değen her yer güzelleşiyor